Senin, 12 Mei 2014

Estudante Universitariu Suku Sadadate Komisaun Organizadora ba Realizasaun Primeiru Semináriu iha Suku Sagadate



RELATÓRIU
Relatóriu Aktividade seminariu no jogu iha distritu Baucau Sub-distrito Laga suku Sadadate
Dia, 26 de Abril to dia, 30 de dezembru de  2013
I.            INTRODUSAUN
Antes tama ba loron boot natal no tinan foun, estudante sira husi Suku Sagadate organiza an hodi hahú ko’alia ba malu oinsá atu harii organizasaun estudante Suku Sagadate hodi halibur malu iha nia mahon. Durante diskusaun, estudante sira hamutuk deside halo semináriu ida iha Suku Sagadate hodi sukat kapasidade no motivasaun husi estudante sira ba organiza nia an. Buka hatene tuir saida mak posibilidade no dezafiu sira entre estudante sira hodi buka dalan ba oin.
Atividade ne’ebé mak estudante Universitáriu sira planeia no realiza iha suku mak hanesan jogu amizade ne’ebé maka realiza iha loron rua Sábadu no domingu, iha dia 27 no 28 de dezembru de 2014. Atividade jogu ne’e hetan partisipasaun di’ak husi juventude sira ne’ebé hela iha suku ida ne’e maske seidauk organiza didi’ak hodi inklui juventude sira hotu ne’ebé iha talentu ba jogu sira tebe bola nia. Atividade ida ne’e Xefe Suku delega nia sekretáriu mak halo abertura tanba Xefe suku iha atividade seluk.
Atividade Semináriu iha suku Sagadate ne’ebé realiza iha loron segunda, dia 29 de dezembru de 2014 “ho tema” HAMETIN PAPEL KOMUNIDADE BA DEZENVOVIMENTO. Razaun   ne’ebé mak estudante universitáriu sira trasa iha momentu ne’ebá mak tamba hare ba situasaun real ne’ebé mak akontese iha suku Sadadate rasik entre joven sira seiduak iha unidade, sempre hamosu konflitu  no violensia entre joven sira ne’ebe eziste kleur ona iha Suku ida ne’e. Katuas sira no kompontante oin-oin tenta atu buka dalan hodi reunifika unidade entre joven sira maibe seidauk konsege. Tanba ne’e nudar estundante koko hahu ho atividade ida ne’e hodi promove dialogu no amizade entre katuas sira no joventude sira iha Suku laran.
Liga ba tema geral ne’ebé mak estundate sira deside katak hametin papel komunidade ba dezenvolvimentu, ne’e signifika katak oinsa mak ita bele hametin ita nia relasaun no mos papel nudar joven hodi kolabora no ajuda ita nia  autoridade Suku nia hodi  kontribui no kolabora ba dezenvolvimento ba ita nia Suku. Hamutuk buka dalan oin-oin hodi atinje moris ida ne’eb’e diak liu.
Planu estudante universitariu ne’ebé reforsa husi joventude sira iha Suku Sadadate nia ne’ebé maka durante ne’e hela iha dili laran tomak. Enkontru ida iha realiza iha loron domingo  dia: 08-12-2013 hodi trasa planu ida katak atu halo seminariu iha Suku Sadadate, iha tempu hanesan identifika kedas estudantes universitáriu sira ne’ebé mak iha informasaun ka kapasidade espesifiku atu halo preparasaun  sira nudar distribiu ka fahe tarefa ba malu hodi bele realiza atividade rua ne’ebe temi iha leten.
Identifika mos painel ha’at mak hanesan, orador premeiru mak asuntu saude saude inklui prevene no kombate, ida saude ambiental no rua saude dentaria, terseiro maka problema agrikultura/irigasaun, quarto  maka problema edukasaun, problema ha’at ne’e mak hanesan planu prioridade ba estudante universitáriu atu realiza seminariu iha Suku laran, tamba tuir situasaun real povu hasoru.
Liu husi seminariu ne’e bele estudantes universidade sira bele konkretiza ninia papel tolu ne’ebé mak hanesan edukasaun, pesquiza,dedikasaun, tamba ita hotu hatene katak estudante maka sai hanesan kontrol sosial no transformasaun social. Seminariu ne’e nudar edukasaun popular no kontribui/halo dedikasaun ba nia inan aman no komunidade sira liu husi transformasaun siensia ne’ebé maka estudante sira hetan durante iha prosesu eskola nian, iha tempu hanesan liu husi seminariu ne’e mos bele indentifika no buka dalan hamutuk ba povu  ninia problema ne’ebé maka durante ne’e sira infrenta iha ida-idak nia hela fatin.
II.            OBJETIVU
Ø  Atu hahú halibur estudante sira husi Suku Sagadate ne’e daudaun ne’e hala’o hela nia estudu iha territóriu Timor-Leste nia. Nune’e prepara an ba kongresu hodi harii organizasaun estudante Suku Sagadate nia. Nudár mós teste ba estudante husi Sagadate atu organiza an.
Ø  Fahe informasaun foun oin–oin liga ba moris povu nia ne’ebé estudante sira hetan durante ferkuenta iha banku estudu ka hetan iha banku universidade hodi koko ajuda hadi’ak povu nia koñesimentu ba oinsá bele muda sira nia moris ba ida ne’e di’ak liu kompara ho antes.  
III.            Obstakulo geral
1.      Udan Bo’ot
2.      Anin bo’ot
3.      Komunidade no autoridade balun nia kolaborasaun la dun masimu
IV.            Relatóriu Finansas
Relatóriu badak sobre fundus ne’ebé mak ita hetan hodi realiza atividade seminar ho nia tema jerál “HAMETIN PAPEL KOMUNIDADE BA DEZENVOLVIMETO “iha suku Sagadate hahú husi inísiu to’o remata. Fundus ne’ebé mak ami hetan hodi realiza atividade semináriu ne’e mai husi kontribuisaun inan aman no estudante. Atividade kontribuisaun ne’ebé mak hala’o hahú husi dia 8-28 de Dezembru de 2013, atividade kontribuisaun ne’e hahú husi Dili to’o mai Suku Sagadate.
Fundus ne’ebé mak ami hetan durante hala’o kontribuisaun ho nia montante U$. 539.90  Dlr
KONSUMSI
No.
Sasán
Kuantidade
Presu unidu
Presu total





1.       
Lis mean
butuk(3)
U$.1.50 cent
U$.1,5O  C
2.       
Lis mutin
Butuk(4)
U$.2.00 Dlr
U$.2.OO Dlr
3.       
Tomate
Butuk(3)
U$.3.00 Dlr
U$.3.00  Dlr
4.       
Sukaer
Falun(2)
U$.00.20 cent
U$.0.20  C
5.       
Pimenta
Falun(3)
U$.1.50 cent
U$.2.00  Dlr
6.       
Kecap
Botol(1)
U$.2.00 Dlr
U$. 2.00 Dlr
7.       
Lakeru  mutin
Butuk(3)
U$.3.00 Dlr
U$. 3.00 Dlr
8.       
Senora
Butuk(2)
U$.2.00 Dlr
U$. 2.00 Dlr
9.       
Repollu
Fuan(5)
U$.5.00 Dlr
U$. 5.00 Dlr
10.   
Koto nurak
Butuk(2)
U$.1.00 Dlr
U$. 1.00 Dlr
11.   
Koto
Kopu(40)
U$.20.00 Dlr
U$. 20.00 Dlr
12.   


13.   
Masako
Talin(3)
U$.3.00 Dlr
U$.  3.00 Dlr
14.   
Masin
Falun(16)
U$.2.00 Dlr
U$.  2.00 Dlr
15.   
Tua sin
Botol(1)
U$.1.00 Dlr
U$.  1.00 Dlr
16.   
Saos
Botol(5)
U$.5.00 Dlr
U$.  5.00 Dlr
17.   
Bimoli
Jerken(1)
U$.7.00 Dlr
U$.  7.00 Dlr
18.   
Agua gelas
Kaixa(5)
U$.22.50 cent
U$.   22.50 C
19.   
Agua tango
(11)
U$.3.30 cent
U$.   3.30 C
20.   
Ayam potong
Kaixa(1)
U$.29.00 Dlr
U$.   29.00 C
21.   
Ahi sunu
                ­-
.                _
U$.   9.00 Dlr
22.   
Karau
Ida (1)
U$. 100.00 Dlr
U$. 100.00
23.   
Bibi
Ida (1)
U$. 120.00  Dlr
U$. 120.00
24.   
Rinso
Plastic(14)
U$.1.4 0 cent
U$. 1.20 C
25.   
Tugu buaya
Talin(1)
U$.1.50 cent
U$. 1.50 C
      26.

Sariwangi
Ida(1)
U$.00.50 cent
U$. 0.50 C
      27.
Masin midar
Tolu(3)
U$.1.50 cent
U$. 1.50 C
      28.
Redi kose sana
Ida(1)
U$.0.40 C
U$. 0.40 C
    29.
Dose masin
_
U$.2.00 Dlr
U$.2.00 Dlr
   30.
Kafé
_
U$.2.00 Dlr
U$.2.00 Dlr
   31.
Osan modo nian, durante  ami hola iha SDK



U$.20.00 Dlr
   33.
Sigarru
Masu(2)
U$.1.00 dlr
U$.2.00 Dlr
34.
Bola kaki
rua

U$.11.00 Dlr








                                                                                                U$ 374.60 cent
DEKORASI
No.
Sasán
Kuantidade
Presu unidu
Presu total
1
Hena mutin
ida     (1)
U$ 3.00  Dlr
U$ 3.00 Dlr
2
Hena mean
Ida     (1)
U$ 3.00  Dlr
U$ 3.00 Dlr
3
Daun ulun
Pak    (1)
U$ 2.50  cent
U$ 2.50 cent
4
Baku tendes
Kaixa (4)
U$ 1.00  Dlr
U$ 1.00 Dlr
5
Lem kertas
Lata   (2)
U$ 1.00  Dlr
U$ 1.00 Dlr
6
Fita
Ida     (1)
U$ 1.50  Cent
U$ 1.50 Cent
7
Tali raffia
Rua   (2)
U$ 0.35 Cent
U$ 0.70 Cent
8
Spidol
Ida    (1)
U$ 0.50  Cent
U$ 0.50 Cent
                                                                                                                           Total:  U$ 13.20 Dlr
TRANSPORTE
No.
Sasán
Kuantidade
Presu unidu
Presu total
1
Generator
Gazolina 5 liter
           _
U$ 8.50 Dlr
2
Motor
Gasoline 3 liter
U$ 1.00 Dlr
U$ 3.00 Dlr
3
Karreta
            _
           _
U$ 20.00 Dlr
4
Ampolas
Tolu(3)
U$ 0.50 Cent
U$ 1.50 Cent
5
 Lilin
Kaixa(1)
U$ 1.00 Dlr
U$ 1.00 Dlr
                                                                                                                             Total: U$ 34.00 Dlr


HUMAS (PRINT)
No.
Sasán
Kuantidade
Presu unidu
Presu total
1
Print karta konvite
           _
U$ 7.50 Cent
U$ 7.50 Cent
2
Pulsa
Haat(4)
U$ 1.00 Dlr
U$ 4.00 Dlr




Total 11.50 Cent







     Total orsamentu ne’ebé gasta ba seminar hamutuk: U$ 433.30 Cent.
Total orsamentu ne’ebé mak agora iha saldo hela, U$ :95.60 Cent

1)      Fundus orsamentu ne’ebé ita hetan husi estudante no inan aman suku Sagadate mak tuir mai ne’e:
v  Kontribuisaun husi membru konsellu do suku orsamentu hamutuk: U$ 100.00 Dlr.
v  Lista kontribuisaun husi Bekora orsamentu hamutuk:      U$ 72.00 Dlr.
v  Lista kontribuisaun husi Samagata orsamentu hamutuk:  U$ 151.50 Cent.
v  Lista kontribuisaun husi Baucau orsamentu hamutuk:      U$ 19.00 Dlr.
v  Lista kontribuisaun husi parte Bidau to’o Metiaut orsamentu hamutuk: U$ 79.65 Cent.
v  Lista kontribuisaun husi estudante orsamentu hamutuk: U$ 51.00 dolar.
v  Lista kontribuisaun husi parte Onebu’u Na’afa orsamentu hamutuk: U$ 43.00 Dlr.
v  Lista kontribuisaun husi parte Iasula, Beliwali, Alasafa orsamentu hamutuk: U$ 23.75 Cent
v  Total orsamentu ne’ebé maka aloka husi pesoál kontribuinte sira hotu husi Dili to’o Sagadate ho total montante orsamentu: U$: 539, 90 Cent.

Mak ne’e de’it ami nia relatóriu atividade Jogu no semináriu iha Suku Sagadate. Ba ita-boot sira nia atensaun no kolaborasaun tomak, la haluha ami hato’o obrigadu barak.

NB: Bele haree informasaun adiosional iha attach.
Prezidente Komisaun Organizadora

Alino
Bele haree kronolojia atividade rua ne’ebé organiza iha Suku Sagadate
Atividade Fahe Informasaun Kona Ba Seminar No Jogu Iha Suku Sagadate.
Ø  Primeiru dia
Segunda feira 23 de Dezembru de 2014 oras 09 :45 estudante na’in 5 realiza enkontru ho autoridade local no membru konsellu suku hodi ko’alia kona ba asuntu seminar no jogu.iha altura ne’e xefe suku Sr. Aureliano de Jesus apresia no orgullu boot ba estudante Universitáriu nia inisiativa hodi transforma esperiénsia ne’ebé maka sira hetan iha nivel superior tanba ida ne’e pela primeira vez akontese iha suku Sagadate tanba dezde hahú ita restaura ita nia independénsia to’o mai iha 2012 seidauk realiza atividade seminar hanesan ne’e maibé foin 2013 mak akontese ne’ebé xefe suku no membru konsellu suku fó apoiu 100% ba atividade refere.
Ø  Segunda dia
Tersa feira 24 de Dezembru de 2014 oras 10: 00 ami akumula juventude no estudante iha kampu SDK Sagadate hodi hala’o servisu kona ba preparasaun ba seminar no momentu ne’e fahe grupu tolu. Primeiru grupu ba foti lona, segundu grupu ba foti au no terseiru grupu maka ke’e rai kuak hodi harii uma simples ida hodi bele responde ba atividade seminar ne’e. ami hahú remata atividade ne’e to’o oras 04: 00 lokraik no ami deskansa.
Ø  Terseiru dia
Quinta feira 26 de Dezembru de 2014, oras 02:30 ami organiza malu ba hamoos kampu tebe bola iha leten maizumenus 1 km hanesan ne’e. iha ne’e ba ami ba foti rai mutin ne’e hodi halo garis no foti au hodi halo tian to’o oras ida ho balun. Hotu ami hala’o fali viajen husi kampu tun fali mai iha ami nia akampamentu iha SDK Sagadate nia ne’e depois ami deskansa tiha no minute balun ami ba fali hariis iha mota.
Ø  Quarto dia
Sábadu no domingu, iha dia 27 no 28 de Dezembru de 2014, oras 02:00 ami hahú ba kampu hodi realiza jogu amizade ne’e no ami jogu ho ekipa haat, partisipante ba jogu ne’e mai husi komunidade husi suku Sagadate ne’e rasik to’o jogu remata la akontese buat ruma ba iha atividade refere.
Ø  Quinto dia
segunda,dia 29 de dezembro de 2014 estudante sira konsentra iha fatin aktividade seminar lori 15 minutes. To’o minutu balun xefe suku mai hola fatin iha oin hamutuk ho mestri sira no mos kolega husi organizasaun UEDEB.partisipantes ne’ebé mai partisipa hamutuk ema nain 96, no materia ne,ebe aprejenta maka saude,agrikultor no edukasaun ne’ebe maka fahe husi estudante universitáriu maka sai orador ba seminar ne’e.partisipa mos iha seminar ne’e xefe suku Sadadate ( Sr.Aureliano de Jesus ) ne’ebe iha oportunidade ne,e loke seminar iha loron ne’e ho nia tema geral “ HAMETIN PAPEL KOMUNIDADE BA DEZENVOVIMENTO “Partisipantes sira  mai husi Juventude  balun no inan aman husi estudantes sira no Professores Estudante sira nian husi suku Sadadate, pois abertura hotu no orador sira aprejenta tama kedas ba iha agenda han meudia nia iha oras 12:00.tanba klimatizasaun lao ladun diak ntaun ami mudah fila fali ba iha ruangan skola nia. Iha informasaun ne’ebé estudante universitáriu sira fahe ba komunidade sira hetan antusiasmo makas tebes husi partisipantes sira no iha lokraik 15 :35 otl tama ba husu no hatan basea ba seminar ne’ebe mak fo husi estudante.fahe informasaun ne’e komunidade no profesor/a sira atu husu sei bele continuasaun formasaun ne’e ba sira liu-liu iha suku Sadadate ne’e.ikus liu taka iha tuku 17:00 husi director SDK Sadadate Sr.Domingos L pereira rasik.

Timor Leste Munisipiu Map point