Kamis, 25 Mei 2017

KAPASIDADE BA NEGOSIU BASIKU


Difinisaun Negosiu

Negosiu hanesan atividade individual ka grupo ida ne’ebe ho objetivu atu hetan lukru ka rendimentu husi nia atividade. Parte importante husi negosiu mak hanesan identifika prosesu ka idea negosiu katak: atu halo negosiu ne’ebe diak hahu ho idea negosiu atu nune’e iha deskrisaun badak no lolos ba negosiu nebe hakarak ita hakarak realiza. Exemplu;
Idea Negosiu
Deskrisaun idea Negosiu
Faan Foos
Sei faan foos ba komunidade iha suku
Faan dosi
Hau sei fa’an dosi iha eskola

Xavi Importante Ba Negosiu
Xavi importante ba negosiu mak hanesan;
§  Komitmentu faan sasan ka atividade tuir kliente sira nia hakarak
§  kumpri ba ita nia objetivu no ita nia hakarak (Faan ka halo negosiu ba buat ne’ebe ita hakarak ka gosta).
§  Presu ne’ebe halo sira kliente bele sosa no fo rendimentu mos ba ita nia produsaun.

Risku no Faktores ne’ebe halo faila Iha negosiu
Risku no faktores ba negosiu mak hanesan;
§  Ema balun hakarak halo negosiu katak hetan redimentu lalais ih tempu badak
§  Balun la prontu atu tau negosiu iha parte importante
§  La halo analizasaun ba Fortaleza, Oportunidade, Frakeza no Ameasa ba ita niaatividade negosiu iha merkadu
§  Ajuda ka fo osan familia no ema seluk utiliza rekursu negosiu nian no la fo rendimentu
§  Hatan ema hetan kreditu ne’ebe sira la selu fila

Exemplu lista idea ba Negosiu
                Tuir mai hanesan exemplu negosiu;
Idea
Komentariu
Faan Mina Nu’u
Iha Suco Samalari kuaze nu’u barak tamba nee ita persiza halo mina nu’u hodi fa’an ka hare ba komunidade ne’ebe presiza mina nu’u
Faan Foos
Foos hanesan nesesidade basiku iha komunidade katak ema barak presiza foos. Foos faan maibe ho folin karun
Faan Modo
Ema barak presiza modo (hau bele kuda modo no faan)

Oinsa Analiza Negosiu
                Analiza ne’ebe diak ba ita nia negosiu mak uza metodologia Analiza SWOT (Fortaleza, Oportunidade, Frakeza no Ameasa); 

§  Fortaleza negosiu
Fortaleza negosiu hanesan analiza ne’ebe hare ba negosiu nia forsa ne’ebe ita iha. Exemplu; Iha esperensia ka kapasidade diak kona ba negosiu ne’ebe ita atu halo

§  Oportunidade Negosiu
Oportunidade negosiu hanesan factor ida ne’ebe ita identifika bele fo redimentu ba ita atividade ka negosiu, exemplu mak hanesan iha rekursu ka sasan barak ba ita nia atividade ka negosiu, ema barak presiza produsaun maibe laiha ema produz

§  Frakeza Negosiu
Frakeza negosiu hanesan factor ne’ebe bele halo ita lakon ka lakontinua iha ita nia atividade negosiu, Exemplu mak hanesan Osan ba produsaun menos, ema ne’ebe presiza ita nia produtu hela dook
§  Ameasa Negosiu
Ameasa negosiu hanesan mos factor ida mos ne’ebe bele halakon ita nia negosiu ka atividade, Exemplu mak hanesan ita nia atividade negosiu fasil ema seluk halo tuir hodi compete fali ho ita, iha atividade negosiu ema seluk ne’ebe diak liu ita
                Iha parte analiza SWOT iha leten ita bele perpara ona atu realiza ita nia atividade ka negosiu hare husi parte Fortaleza no oportunidae. Iha parte seluk ita mos perparadu ona oinsa hadia ka rezolve ba nia frakeza no ameasa bai ta nia atividade ka negosiu.

Siklu ka Etapa Halao Negosiu
                Oinsa it abele halo negosiu diak presiza hatene mos dalan ne’ebe bele asegura ita lao tuir;

§  Planu
Iha planu ita bele halo identifikasaun no promosaun produtu, volume produsaun no fatin ba negosiu ne’ebe ita hakarak halo liu husi analiza ita nia negosiu nian

§  Implementasaun no Kontrolu
Bainhira planu iha ona ita komesa faan ona ita nia produsaun ba iha kosumu sira. Durante implementasaun produsaun ita mos hare ka kontrolu hodi kontinua identifika frakeza, ameasa no oportunidade ba inovosaun produtu foun

§  Evaluasaun no Planu
Iha parte Evaluasaun hanesan atu hadia ka buka solusaun ba frakeza ka ameasa ne’ebe ita hasoru durante implementasaun (Evaluasaun halo kada fulan ka kada fulan 3 too tinan ida) no kontinua halo planu identifikasaun ba negiosiu invosaun ruma

Formulasaun strategia Negosiu
                Formulasaun strategia ne’e uza ba oinsa atu foti dezisaun ba strategia formulasaun ne’ebe iha;
§  Strategia folin
Iha strategia folin nian sei koalia oinsa tau standarte folin ba ita nia produtu atu nune’e bele kualidade no baratu (mas la lakon iha rendimentu)

§  Strategia Diferensi
Halo produsaun ka atividade negosiu ne’ebe diferensia ka uniku ho ema seluk atu nune’e fasil ema konese ita nia identidade negosiu ne’ebe uniku

§  Stragegia Foku (fokus)
Strategia foku katak indetifika no iha komitmentu diak ba produsaun ruma ne’ebe bele kontinua compete iha ita nia negosiu ho ema seluk, depois mak bele buka oportunidade negosiu seluk

Timor Leste Munisipiu Map point