Tanba fatór barak ne'ebé iha relasaun ba malu. Iha ne'e iha razaun simple prinsipál sira mak hanesan:
Rekursu Limitadu: Nasaun kiak tamba laiha rekursu naturáis ka umanu
ne'ebé sufisiente atu apoiu ba dezenvolvimentu ekonómiku. Porezemplu, asesu edukasaun
ne’ebe lagarante kualidade no forsa traballu ho kualidade ki'ik.
Korrupsaun no Governasaun ne'ebé Fraku: Korrupsaun halo orsamentu dezenvolvimentu
suli ba bolsu no grupu, projetu sira ne'ebé la efetivu, no diminuisaun iha
konfiansa investidór estranjeiru sira. Birokrasia kompleksu bele mós difikulta
kreximentu negósiu nian.
Infraestrutura ne’ebé la adekuadu hanesan Estrada, eletrisidade, teknolojia
komunikasaun, no fasilidade públiku sira la adekuadu, nune’e difikulta
kresimentu indústria no komérsiu.
Dependénsia ba Setór Primáriu: Nasaun nia ekonomia dala barak depende
de’it ba agrikultura ka minerasaun ne’ebe laiha indústria prosesamentu. Folin
merkadoria globál ne'ebé lastabil bele fo impaktu negativu.
Dívida Estranjeiru: Nasaun kiak no todan tamba dívida ne'ebé maka'as.
Maioria reseita nasaun nian sei uza hodi selu ba dívida, la'ós ba dezenvolvimentu.
Asesu Limitadu ba Kuidadu Saúde: Saúde públika ne’ebé ki’ik iha impaktu
diretu ba produtividade forsa traballu no hatodan governu tanba kustu aas ba
tratamentu ema moras.
Instabilidade Polítika no Konflitu: Konflitu internu sira ka mudansa beibeik
husi governu nian kada periodu hamosu klima investimentu ne'ebé la serteza ba
investor sira.
Komérsiu ne'ebé la justu: Nasaun dezenvolvidu sira dalabarak estabelese
regra komérsiu nian ne'ebé prejudika ba nasaun kiak sira, porezemplu liuhosi
protesaun tarifa ka subsídiu sira iha sira nia rain rasik.
Hau Hadomi O... Rai Doben Timor!
Tidak ada komentar:
Posting Komentar